DSDN-S-6 - Religija i etnicitet (DSDN-S-6)

Course specification
Type of study	Doctoral studies
Study programme
Course title	Religija i etnicitet (DSDN-S-6)
Acronym	Status	Semester	Number of classes	ECTS
DSDN-S-6	mandatory	2, 3	4L + 2E	8.0
Lecturers
Lecturer	prof. dr Duško Trninić
Lecturer/Associate (practicals)	prof. dr Duško Trninić
Prerequisite				Form of prerequisites
Upisan drugi semestar
Learning objectives
Kroz predmet nastoji se sagledati složeni odnos između ove dvije društvene pojave, kao i interakcija među njima. Interes društvenih i humanističkih nauka za proučavanjem religije i etniciteta, umnogome je povećan zbog globalizacijskih procesa koji uzrokuji sve veće migracije i pomjeranja stanovništva. Možemo reći kako je to jedan od razloga vitalnosti religije u sredinama koje imaju veliki broj imigranata i doseljenika. Istraživanja su pokazala kako većina imigranata postaje svjesna svoga religijskog identiteta tek poslije preseljenja u novu sredinu, što je posljedica manjinskog identiteta suočenog sa novim društvenim i kulturnim uslovima života. Religijom se nastoji sačuvati kulturna posebnost (etnicitet), a ona vrlo često predstavlja i reakciju na rasizam i socijalnu isključenost imigranata. Religija jača grupu iznutra, dok je istovremeno izoluje od glavnih tokova društvenog života. Vrlo važnu ulogu ima religijska prezentacija, čime se nastoji vizuelizovati religijski identitet – otuda isticanje vjerskih obilježja i naglašavanje religijske pripadnosti kroz isticanje vjerskih simbola i odijevanje. Pored negativnih (religija u funkciji kulturne odbrane) – integrizma, neokonzervativizma, religijskog fundamentalizma i religijskog nacionalizma, to doprinosi i uspostavljanju novih oblika dodira, komunikacije i suživota između različitih vjerskih zajednica, kao i afirmacije ideja ekumenizma, saradnje i tolerancije (religija u finkciji upravljanja kulturnom tranzicijom).
Learning outcomes
Upoznavanje sa novim teorijskim pristupima u proučavanju religije (religijskog) i etniciteta (etničkog); razvoj kritičkog mišljenja; razvijanje sposobnosti za kritičko poređenje i vrijednosno ocjenjivanje dosadašnjih teorijskih i naučnih pristupa u pročavanju zadatih problama.
Content
Kroz rad na predmetu, tematski će se obrađivati sledeće nastavne jedinice: Religija (religijsko) i etnicitet (etničko): Pojmovna određenja, teorijski pristupi, klasifikacije i sistematizacije; Kliford Gerc: Religija kao kulturni sistem; Etnicitet kao kulturna činjenica: Neokulturalistički pristup Tomasa Hilana Eriksena; Primordijalne, modernističke i postmodernističke teorije o naciji i nacionalizmu; Uloga i značaj religije za konstituisanje nacionalnog (etničkog) identiteta; (Anti)sekularizacijska debata: Globalno oživljavanje i revitalizacija religije; Religija i savremeni etnički sukobi; Religijski nacionalizam: Nacionalni partikularizam nasuprot religijskog univerzalizma; Uloga religijskog i etničkog tokom sukoba u bivšoj Jugoslaviji; Bog vs. Nacija: Preklapanje i podudaranje religijskog i nacionalnog identiteta (primjer BiH); Iskustvo rezlike: Religija, etnicitet i društvena interakcija (pristup Đure Šušnjića i Frederika Barta).
Teaching Methods
Predavanja, audio-vizuelni sadržaji, seminari iz litetature, konsultacije.
Literature
Dino Abazović (2006) „Za naciju i Boga“: Sociološko određenje religijskog nacionalizma, Sarajevo: Magistrat. (Original title) Rogers Brubaker (2004) Ethnicity without Groups, Cambridge: Harvard University Press. (Original title) Mark Juergensmeyer (1993) The New Cold War? Religious Nationalism Confronts the Secular State, Berkeley: University of California Press. (Original title) Vjekoslav Perica (2006) Balkanski idoli: Religija i nacionalizam u jugoslovenskim državana I i II, Beograd: Biblioteka XX vek/ Knižara Krug. (Original title) Siniša Malešević (2009) Sociologija etniciteta, Beograd: Fabrika knjiga. (Original title)
Evaluation and grading
Kao uslov za zakazivanje završnog ispita obavezan je pristupni rad, čiji predmet istraživanja treba da prati sadržaj nastavnog predmeta. Završni ispit se obavlja usmeno, nakon ispunjenih predispitnih obaveza, pred drugim doktorandima polaznicima kolegija.