Održana panel-diskusija o kontroli duvana i duvanskih proizvoda

Prezentacija rezultata istraživanja i panel-diskusija na temu „Politike kontrole duvana i duvanskih proizvoda u BiH i njihovi efektiˮ održani su 26. aprila 2022. godine u prostorijama Rektorata Univerziteta u Banjoj Luci.

Istraživački tim Univerziteta u Banjoj Luci za Bosnu i Hercegovinu u prethodnih godinu dana radio je na istraživanju ekonomskih troškova pušenja u BiH, a u ranijim godinama fokus je bio na ekonomici oporezivanja duvana.

Glavni istraživač na projektu prof. dr Dragan Gligorić u svom izlaganju naveo je da su ekonomski troškovi korišćenja duvana i duvanskih proizvoda u BiH 831 milion KM, što znači 2,37 procenata bruto domaćeg proizvoda. On je objasnio da bi se taj procenat bruto domaćeg proizvoda uštedio konkretnijom kontrolom duvana i duvanskih proizvoda.

Istraživač Dragana Preradović Kulovac, MA, navela je glavne rezultate istraživanja poreske evazije u Bosni i Hercegovini, uz napomenu da poreska evazija podrazumijeva pet kriterijuma za definisanje ove oblasti. Prema rezultatima istraživanja, navodi Preradović Kulovac, žene su sklonije izbjegavanju plaćanja poreza od muškaraca.

„U Republici Srpskoj poreska evazija tj. izbjegavanje plaćanja poreza iznosi 30,9 procenata, dok je u Federaciji Bosne i Hercegovine 35,6 procenataˮ, zaključila je Preradović Kulovac.

Istraživač Ljubiša Mićić, ma ukratko je predstavio rekapitulaciju rezultata istraživanja iz 2019. godine, sa naglaskom na to kako cijene i porezi utiču na učestalost korišćenja duvanskih proizvoda. Zaključio je da visina cijene cigareta nije jedini faktor koji utiče na prestanak pušenja, ali je svakako jedan od glavnih.

Dekan Medicinskog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci prof. dr Ranko Škrbić predstavio je rezultate istraživanja u kojem je učestvovao kao član istraživačkog tima, uz napomenu da je u Republici Srpskoj neophodno usvojiti zakon s ciljem smanjenja korišćenja duvana i duvanskih proizvoda.

,,Korišćenje duvana jedan je od glavnih uzroka kardiovaskularnih bolesti. Nažalost, istraživanja su pokazala da od 1.200 banjalučkih studenata njih 34 odsto koristi duvanˮ, rekao je dekan Škrbić.

Na događaju organizovanom u sklopu projekta ,,Ubrzavanje napretka u oporezivanju duvana i duvanskih proizvoda u zemljama sa niskim i srednjim prihodomˮ učestvovali su i predstavnici Uprave za indirektno oporezivanje BiH, Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske, Ministarstva finansija Republike Srpske, Fiskalnog savjeta Republike Srpske, Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske, Udruženja PROI iz Sarajeva, te Komiteta za međunarodnu razmjenu studenata medicine Republike Srpske (SaMSIC).

Inače, projekat „Ubrzavanje napretka u oporezivanju duvana i duvanskih proizvoda u zemljama sa niskim i srednjim prihodomˮ provodi Centar za preduzetništvo i transfer tehnologija Univerziteta u Banjoj Luci, uz finansijsku podršku Blumberg fondacije (SAD), putem Univerziteta Ilinois iz Čikaga kao krovne organizacije.