Navigacija

1C13POS152 - Stanovništvo u prostornom planiranju

Specifikacija predmeta
Tip studija Akademske studije prvog ciklusa
Studijski program Prostorno planiranje
Naziv Stanovništvo u prostornom planiranju
Akronim Status predmeta Semestar Fond časova Broj ESPB
1C13POS152 obavezan 3 4P + 3V 8.0
Nastavnici
Nastavnik (predavač)
Nastavnik/saradnik (vežbe)
Uslovljnost drugim predmetima Oblik uslovljenosti
Ciljevi izučavanja predmeta
Usvajanje specifičnih znanja o značaju demografskih istraživanja za prostorno planiranje, kroz analizu dinamičnih komponenti prirodnog kretanja i prostorne pokretljivosti stanovništva, te njihove prostorno-vremenske međuzavisnosti koja uslovljava savremene promjene i procese u demografskom razvoju. Težište proučavanja je na analizi strukturnih obilježja dinamičnih komponenti (fertiliteta, mortaliteta i prostorne pokretljivosti) aktuelnog, te projekcija budućeg demografskog razvoja. Poseban akcenat je stavljen na teoretske i praktične pristupe u prostornom planiranju sa aspekta mjesta, uloge i značaja stanovništva kao subjekta i objekta u procesu planiranja prostora.
Ishodi učenja (stečena znanja)
Studenti trebaju steći posebne vještine za prikupljanje relavantnih podataka o stanovništvu, sposobnost detaljne analize akuelnih prirodnih i mehaničkih komponenti kretanja, kao i projekcija budućeg kretanja stanovništva na konkretnom prostoru. Analize aktuelnih demografskih procesa i problema pravilnim odabirom demografskih metoda i tehnika obraćuju se na konkretnim primjerima i studijama slučaja, čime se stiču specifična znanja o ulozi stanovništva u izradi segmenata prostornih i urbanističkih planova.
Sadržaj predmeta
Značaj demografskih istraživanja za prostorno planiranje.Uvod u demografiju (pojam, razvoj i predmet istraživanja).Prikupljanje i obrada podataka o stanovništvu.Statistika stanovništva. Opšti metodološki problemi korelacije stanovništvo–prostor.Stanovništvo kao faktor razvoja u prostornom planiranju.Stanovništvo i održivi razvoj-teorijski pogledi na razvoj stanovništva i prostornog planiranja.Razmještaj i gustina naseljenosti stanovništva. Prostorno-demografske karakteristike procesa urbanizacije.Tipovi opšteg kretanja stanovništva.Plodnost.Tablice fertiliteta.Smrtnost .Tablice mortaliteta.Migracije stanovništva.Izvori podataka, pokazatelji i metode analize migracija.Tipologija migracija i selektivnost migranata.Kružno kretanje (cirkulacija) stanovništva.Polna i starosna struktura stanovništva. Obrazovna struktura stanovništva. Socio-ekonomska struktura stanovništva.Domaćinstvo i porodica.Populaciona politika–pojam, značaj i ciljevi.Metode demografskih projekcija.Demografski razvoj Bosne i Hercegovine.Demografski razvoj i teritorijalni razmještaj stanovništva Republike Srpske.Prirodno kretanje stanovništva Republike Srpske.Prostorna pokretljivost stanovništva Republike Srpske.Strukture stanovništva Republike Srpske.Populaciona politika i budućnost stanovništva Republike Srpske.Osnovni demografski procesi i analiza stanovništva u prostornom planu Republike Srpske.
Metode izvođenja nastave
Usvajanje specifičnih znanja o savremenim demografskim procesima i problemima, kroz prostorno-vremensku međuzavisnost koju uslovljavaju promjene u broju, razmještaju i vitalnim strukturama stanovništva i njihov uticaj na planiranje prostora. Stručna znanja i sposobnosti će se obezbijediti kroz predavanja, vježbe i konsultacije. Na vježbama se vrši obrada seminarskih radova koji obuhvataju studije slučaja, te analizira demografska statistika primjenom odgovarajućih demografskih metoda.
Literatura
  1. I.Nejašmić: Demogeografija – stanovništvo u prostornim odnosima i procesima. Školska knjiga, Zagreb, 2005.
  2. B.Đurđev, D.Arsenović, D.Marinković: Geografija stanovništva, Univerzitet u Novom Sadu, PMF, Univerzitet u Banjoj Luci, PMF, Novi Sad, 2016.
  3. B.Đurđev: Osnovne tehnike u demografiji, Zmaj, Novi Sad, 2001.
  4. D.Marinković i A.Majić: Stanovništvo Republike Srpske – demografski faktori i pokazatelji, Univerzitet u Banjoj Luci, Prirodno-matematički fakultet, Banja Luka, 2018.
Oblici provere znanja i ocenjivanje
Provjera znanja se obavlja pismeno (test) u toku svakog semestra. Završni ispit se polaže pismeno (test) i usmeno. Predat i odbranjen seminarski rad na vježbama je uslov za pristupanje pismenom testu, odnosno usmenom ispitu.